11 نكته كليدي براي نحوه انتخاب موضوع براي پايان نامه!
1) موضوعي را انتخاب كنيد كه به نظرتان جذاب باشد.
فراموش نكنيد كه هنگامي كه ميخواهيد درباره موضوعي پايان نامه بنويسيد؛ اين پايان نامه هفته ها و يا حتي ماه ها از وقت شما را بگيرد. بنابراين خيلي مهم است كه براي اينكه در اين مدت از زندگي و كارتان در اين رابطه لذت ببريد؛ موضوعي را انتخاب كنيد كه برايتان جذاب باشد. در صورتي كه شما موضوعي را انتخاب كنيد كه براي خودتان داراي جذابيت زيادي نمي باشد نمي توانيد انتظار داشته باشيد كه كار باكيفيتي بكنيد. به اين دليل كه علاوه بر سخت كار كردن درباره انجام پايان نامه ارشد و رساله دكتري، در صورتي كه يك پارامتر را نداشته باشيد احتمال موفقيت شما كمتر مي شود و آن پارامتر هم چيزي نيست جز اشتياق براي ادامه كار. و اين اشتياق براي ادامه كار تنها در صورتي براي شما ممكن مي شود كه شما موضوعي را براي نوشتن پايان نامه خودتان انتخاب كنيد كه به اين موضوع علاقه داريد. وقتي كه موضوعي كه انتخاب كرده ايد علاقه اي نداشته باشيد، نمي توانيد پارامتر اشتياق را داشته باشيد بنابراين كارتان به اندازه اي كه ميخواهيد كيفيت نخواهد داشت.
2) سعي كنيد موضوعي متفاوت براي انجام پايانانه خودتان انتخاب كنيد
شما بايد سعي كنيد كه موضوعي را انتخاب كنيد كه موضوع تكراري و روتيني كه همه آن را انتخاب مي كنند نباشد. براي اين كار شما بايد در حوزه كاريتان به دنبال موضوعاتي باشيد كه كمتر كسي بر روي آن كار كرده است و كمتر تحقيقاتي بر روي آن انجام شده است. در اين صورت است كه شما ميتوانيد به موضوعاتي نو و جديد كه تاكنون بر روي اين موضوعات كاري انجام نشده است دسترسي داشته باشيد. البته ممكن است در ابتدا عمل كردن به اين توصيه براي شما دشوار بوده باشد. به عبارت ديگر ممكن است شما فكر كنيد كه براي شما دشوار است كه چنين موضوعات بكري را كه تاكنون هيچ كسي بر روي آنها كار نكرده است پيدا كنيد. اما در صورتي كه خواست و اراده قوي داشته باشيد و در صورتي كه تصميم بگيريد كه حقيقتاً به دنبال اين موضوعات برويد مي توانيد در اين كارتان موفق شويد و لذا مي توانيد موضوعاتي را پيدا كنيد كه تحقيقات زيادي هنوز درباره آنها انجام نگرفته است و اين موضوعات به اصطلاح هنوز اشباع نشده اند.
3) خيلي مبهم نباشيد.
يكي ديگر از نكته هاي مهمي هنگامي كه مي خواهيد براي انجام پايان نامه كارشناسي ارشد و رساله دكتري خودتان عنواني انتخاب كنيد بايد درنظر داشته باشيد اين است كه شما نبايد عنوان را به گونهاي انتخاب كنيد كه مفهوم آن خيلي مبهم باشد. شما بايد كاري كنيد كه خواننده با خواندن عنوان اين پايان نامه تا حد زيادي درك كند كه ساختار كلي پايان نامه شما چگونه است. شما بايد ساختار پايان نامه خودتان را در قالب اين چند كلمه عنوان بيان كنيد.
در صورتي كه عناويني كه براي انجام پايان نامه خيلي گنگ باشند؛ باعث مي شوند كه افرادي كه اين عناوين را مي خوانند نمي توانند آن را درك كنند و حتي خود شما هم به عنوان فردي كه اين پايان نامه را مي نويسد نمي تواند درك كند كه بايد دقيقاً به دنبال چه چيزي باشد!
در صورتي كه شما عنواني را انتخاب كنيد كه داراي مفهوم و معني گسترده و وسيعي دارد و مي تواند شامل حوزههاي علمي مختلفي باشد؛ در اين صورت ادامه دادن كار نوشتن پايان نامه براي خود شما هم خيلي سخت مي شود و خودتان هم نمي دانيد كه بايد كار را از كجا شروع كنيد. پس سعي كنيد از انتخاب موضوعات گنگ دوري كنيد.
4) عناوين خيلي دقيق هم انتخاب نكنيد!
در مورد قبلي بيان كرديم كه عناويني كه شما براي نوشتن پايان نامه خودتان بكار مي بريد بايد عناويني باشند كه خيلي گسترده نباشند و به گونه اي باشند كه خواننده با خواندن اين عناوين درك درست و كاملي را از ساختاري كه قرار است پايان نامه شما داشته باشد بدست آورند. در اينجا بايد به اين نكته اشاره كرد كه اين عناوين همچنين نبايد عناويني خيلي دقيق هم باشند! چون در صورتي كه شما سعي كنيد عناويني را مورد استفاده قرار دهيد كه خيلي دقيق ميباشد؛ شما مجبور مي شويد كه در طول انجام كار تحقيقاتي مرتبط با پايان نامه تان، حوزه تحقيقاتي خودتان را تنها به برخي از حوزه هاي كاملاً محدود و از پيش تعيين شده منحصر كنيد و نتوانيد از اين حوزهها پايتان را فراتر بگذاريد. بنابراين شما بايد سعي كنيد عنواني كه براي پايان نامهتان انتخاب مي كنيد نه خيلي وسيع و گسترده و گنگ باشد (به طوري كه مخاطبين را دچار سردرگمي كند) و نه خيلي دقيق باشد به طوري كه شما براي انجام دادن كارهاي تحقيقاتي مربوط به نگارش پايان نامه با محدوديت مواجه شويد.
5) درباره موضوع تحقيق كنيد.
اين كار را شايد بتوان به عنوان بهترين كه در زمينه انتخاب كردن عنوان پايان نامه انجام مي شود معرفي كرد. در صورتي كه شما بخواهيد براي خودتان يك عنوان انتخاب كنيد بهترين كار اين است كه در اين رابطه تحقيق كنيد. شما بايد به مطالعه و بررسي بپردازيد و سعي نماييد تا تمام موضوعاتي را كه در اين زمينه مي توانيد انتخاب كنيد به صورت ليست تهيه كنيد. سپس مي توانيد بررسي كنيد كه كداميك از اين موضوعات هستند كه براي شما ارزشمند مي باشند و يا اينكه به كداميك از اين موضوعات علاقه بيشتري داريد و يا اينكه كداميك از اين موضوعات هستند كه شما مي توانيد بهتر از موضوعات ديگر بر روي آنها كار كنيد.
در صورتي كه در زمينه پيدا كردن موضوع براي انجام پايان نامه تحقيق نكنيد نميتوانيد بفهميد كه كدام موضوع را مي توانيد بهتر از موضوعات ديگر به انجام برسانيد. شما بايد تمام تلاش خودتان را بكنيد كه بهترين موضوع را كه داراي تمام خصوصيات بالا باشد براي انجام پايان نامه خودتان انتخاب كنيد و اين كار تنها در صورتي ممكن مي شود كه شما درباره موضوع مورد نظرتان تحقيق انجام دهيد.
6) واقع گرا باشيد.
اين كه "عاشق" يك موضوعي بشويد، ممكن است براي شما كار آساني باشد. خيلي از دانشجويان هستند كه وقتي كه مي خواهند پايان نامه بنويسند؛ عاشق موضوعي شده اند و سعي كرده اند تا براين اساس، كار را ادامه دهند. اما يك نكته خيلي مهمي كه شما بايد به هنگام نوشتن پايان نامه درنظر داشته باشيد اين است كه بايد واقع گرا باشيد و تمام جنبه هاي كار را درنظر بگيريد. به عنوان مثال اگر موضوعي را پيدا كرديد و فكر كرديد كه اين موضوع براي شما بهترين موضوع مي باشد؛ بررسي كنيد كه آيا انجام دادن پايان نامه اي با اين موضوع هم براي شما به همين آساني است؟ آيا مي توانيد به راحتي از پس نوشتن پايان نامه و انجام تحقيقات مختلف در رابطه با اين موضوع بر بيايد؟ آيا مي توانيد هفتهها و هفته هاي زندگي و زمانتان را صرف اين موضوع كنيد؟ آيا اصلاً انجام دادن پايان نامهاي با اين موضوع كار درستي است؟ آيا مي توانيد پايان نامه را به اين شيوه بنويسيد؟ در صورتي كه پاسخ شما به تمام سوالاتي كه در بالا گرديد مثبت بود؛ در اين زمان است كه شما مي توانيد اين موضوع را براي انجام پايان نامه خودتان انتخاب كنيد. اما در صورتي كه پاسخ منفي بود؛ انجام دادن چنين كاري اشتباه است!
7) مشاوره بگيريد.
مشاوره گرفتن را هرگز فراموش نكنيد. وقتي كه مي خواهيد براي انجام پايان نامه كارشناسي ارشد و رساله دكتري خودتان يك موضوع پيدا كنيد مي توانيد از افراد ديگر در اين زمينه نيز مشاوره بگيريد. به عنوان مثال ميتوانيد از استاد راهنماي خودتان در اين زمينه مشاوره بگيريد. استادان راهنما مي توانند در اين زمينه كمك زيادي به شما بكنند. اين افراد هميشه حاضر هستند كه به شما كمك كنند و سعي مي نمايند تا به هر سوالي كه شما داشته باشيد پاسخ دهند. حالا اين سوال هرچقدر هم كه كوچك و يا بزرگ باشد؛ اين افراد سعي ميكنند تا به اين سوال پاسخ دهند. البته فراموش نكنيد كه بخش اعظم كار را اين خود شما هستيد كه بايد انجام دهيد و تنها در صورتي بايد از اين مشاوره كمك بگيريد كه احساس ميكنيد به جايي رسيده ايد كه حقيقتا به كمك اين افراد نياز داريد. اين افراد افرادي هستند كه خودشان در اين زمينه تحقيقات زيادي كرده اند. آنها در اين حوزه سال ها تجربه دارند بنابراين به راحتي مي توانند به شما كمك كنند.
8) به ژورنالها و مقالاتي كه در اين زمينه نوشته شدهاند توجه كنيد تا بتوانيد ميان آنها موضوع مورد نظر خودتان را انتخاب كنيد.
در صورتي كه فكر ميكنيد حقيقتاً براي انتخاب كردن موضوع مورد نظر براي كارتان كم آورده ايد؛ بهترين كار اين است كه در اين زمينه به وب سايت هايي كه در آنها مقالات و ژورنال هاي مختلفي را ارايه مي كنند، سر بزنيد و سعي كنيد تا با بررسي كردن اين ژورنال ها و مقالات، موضوع خودتان را از ميان آنها انتخاب كنيد. اين كار مي تواند خيلي به شما كمك كند به اين دليل كه اولاً وقتي كه به وب سايت هايي كه در آنها مقالات مختلفي وجود دارد سر مي زنيد ميتوانيد اطلاعات خودتان را درباره موضوعات مختلف بالاتر ببريد و دوماً اينكه وقتي كه در حوزههاي مرتبط با حوزه كاريتان مقالات و ژورنال هاي مختلفي را مي خوانيد ميتوانيد اطلاعاتتان در اين زمينه را بالا ببريد و همين موضوع باعث مي شود كه ذهنتان باز شود و لذا اين امر به شما كمك مي كند كه بتوانيد موضوع مناسب براي انجام پايان نامه خودتان را از ميان اين موضوعاتي كه موجود هستند انتخاب نماييد.
9) ايده هاي قديمي و جديد را با هم تركيب كنيد.
سعي كنيد ايده هايي را كه مربوط به محققان قبلي است كه در زمينه هاي نزديك به زمينه شما تحقيق كرده اند؛ در كنار هم جمع آوري كنيد و اين ايده ها را با ايده هاي خلاقانه خودتان تركيب نماييد. اين كار به شما اين امكان را مي دهد كه از ايده هاي قبلي كه در اين زمينه وجود داشتهاند استفاده كنيد و علاوه بر آن بتوانيد ايده هاي خلاقانه اي را كه مربوط به خودتان مي باشد با اين ايدههاي قديمي تلفيق كنيد.در صورتي كه قبل از اينكه بخواهيد درباره موضوع اصلي پايان نامه تان تصميمي بگيريد از ايدههايي كه در گذشته براي اين كار استفاده مي كردهاند استفاده نكنيد؛ در اين صورت موفق نميشويد كه با يك ديد گسترده تري به اين موضوع نگاه كنيد. اما در صورتي كه سعي كنيد تا از اين ايده ها استفاده كنيد تا ايده اصلي خودتان را پيدا كنيد؛ مي توانيد اين كار را به صورت دقيق تر و گسترده تري انجام دهيد. بنابراين در اين صورت موضوع شما تبديل به موضوعي جذاب و مناسب مي شود و لذا نوشتن پايان نامه براي شما راحتتر مي شود.
10) به هنگام بررسي مطالعات انجام شده بوسيله دانشجويان قبلي، به دنبال بخشهايي باشيد كه آنها بر روي اين بخش ها تحقيق نكرده اند.
هنگامي كه شما مقالاتي را كه دانشجويان قبلي در اين زمينه نوشته اند و پايان نامههايي را كه در اين زمينه انجام داده اند بررسي ميكنيد؛ به دنبال اين باشيد كه آنها كدام موضوع را درنظر نگرفته اند و در چه زمينه هايي كمتر كار كرده اند. به عنوان مثال در صورتي كه شما پاياننامه دانشجويي را ميخوانيد كه حوزه كاري اين فرد نزديك به حوزه كاري شما مي باشد؛ سعي كنيد تا بخشهاي مختلف پاياننامه كارشناسي ارشد و رساله دكتري اين فرد را بررسي كنيد تا ببينيد كه اين فرد در كدام قسمت موضوعي تازه و بحث جديدي را شروع كرده است ولي به تحقيق درباره آن نپرداخته است. به بيان بهتر شما بايد بررسي كنيد كه كدام ايده ها را ميتوان از كار پايان نامه اين فرد استخراج كرد. البته ممكن است انجام دادن اين كار در ابتدا براي شما سخت باشد و اين سخت بودن به اين دليل است كه شما روش انجام كار را نميدانيد. اما در صورتي كه روش انجام اين كار را ياد بگيريد؛ انجام دادن اين كار براي شما خيلي راحت خواهد شد!
11) از خلاقيتتان استفاده كنيد.
آخرين نكتهاي كه بايد در اين رابطه درنظر داشته باشيد اين است كه از خلاقيت خودتان استفاده كنيد. شما به عنوان يك دانشجويي كه به دنبال روشي براي پيدا كردن موضوع اصلي براي انجام پايان نامه خودش ميگردد؛ بايد خلاقيت خودتان را بكار بيندازيد و از خلاقيتتان استفاده كنيد تا ايده اي جديد و بكر ارايه كنيد. در بسياري از موارد، ممكن است شما تحقيقات و پايان نامههايي كه در گذشته افرادي بر روي آن تحقيق كردهاند را بگرديد و به اين نتيجه برسيد كه نميتوانيد موضوع پايان نامه اي پيدا كنيد كه از همه بيشتر مورد پسندتان باشد. در اين جاست كه شما بايد خلاقيت خودتان را بكار ببنديد و سعي كنيد تا با استفاده از تواناييهايي كه در اين زمينه داريد خودتان موضوعي پيشنهاد كنيد. البته اين گزينه تنها در صورتي است كه شما روشهاي قبلي را كه در بالا ذكر شد به عمل درآورده باشيد و نتوانسته باشيد براي كارتان موضوعي پيدا كنيد. در اين صورت است كه مي توانيد خودتان به قدرت خلاقيت خودتان متوسل شويد و موضوع مناسب را براي نوشتن پايان نامه خود پيدا كنيد.